เมื่ออายุมากขึ้น ระบบการทำงานของดวงตาย่อมเสื่อมตามธรรมชาติ ทำให้ผู้สูงอายุมีโอกาสเกิดโรคตาต่าง ๆ มากขึ้น หากไม่ดูแลอย่างถูกต้องอาจส่งผลถึงการมองเห็นหรือเกิดภาวะตาบอดได้ การรู้จักโรคตาที่พบบ่อยและวิธีดูแลที่ถูกต้องจะช่วยลดความเสี่ยงและช่วยให้ผู้สูงอายุใช้ชีวิตได้อย่างปลอดภัย

โรคตาที่พบบ่อยในผู้สูงอายุ

1. ต้อกระจก (Cataract)

• เลนส์ตาขุ่น ทำให้ภาพมองไม่ชัด เหมือนมีหมอกบัง

• อาการ: มองเห็นมัว แพ้แสง ขับรถกลางคืนลำบาก

• สาเหตุ: ความเสื่อมตามวัย, เบาหวาน, แสงแดดจัด

• การรักษา: ผ่าตัดเปลี่ยนเลนส์เทียม (เป็นวิธีที่ได้ผลที่สุด)

2. ต้อหิน (Glaucoma)

• เกิดจากความดันลูกตาสูง ทำลายเส้นประสาทตา

• อาการเริ่มต้นมักไม่แสดงชัดเจน การมองเห็นหายไปทีละน้อย

• อันตราย: หากไม่รักษาอาจทำให้ตาบอดถาวร

• การรักษา: หยอดยาลดความดันตา, เลเซอร์ หรือผ่าตัดตามแพทย์แนะนำ

3. จอประสาทตาเสื่อม (Age-related Macular Degeneration – AMD)

• พบมากในผู้สูงอายุเกิน 60 ปี

• อาการ: มองภาพตรงกลางเป็นจุดดำหรือบิดเบี้ยว แต่มุมมองรอบข้างยังพอเห็น

• ปัจจัยเสี่ยง: อายุ, สูบบุหรี่, พันธุกรรม

• การรักษา: ฉีดยาเข้าลูกตา, การควบคุมอาหาร และติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

การดูแลดวงตาผู้สูงอายุ

✔ ตรวจสายตาอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง

ช่วยค้นหาโรคต้อหิน ต้อกระจก หรือจอประสาทตาเสื่อมก่อนเกิดความเสียหายรุนแรง

✔ ใช้แว่นที่เหมาะกับค่าสายตา

แว่นที่ไม่เหมาะสมอาจทำให้เวียนหัว มองไม่ชัด หรือเกิดอุบัติเหตุได้ง่าย

✔ หลีกเลี่ยงแสงจ้าและลดเวลาจอมือถือ

• ใส่แว่นกันแดดเมื่อออกกลางแจ้ง

• ใช้โหมดถนอมสายตาในโทรศัพท์

• พักสายตา 20–20–20 (มองไกล 20 ฟุต 20 วินาที ทุก 20 นาที)

✔ รับประทานอาหารที่ดีต่อสายตา

เน้นอาหารที่อุดมด้วย

• วิตามิน A (แครอท ฟักทอง ตับ)

• วิตามิน C (ส้ม ฝรั่ง มะเขือเทศ)

• วิตามิน E (ถั่ว เมล็ดทานตะวัน)

• ลูทีน–ซีแซนทีน (ผักใบเขียวเข้ม เช่น คะน้า ผักโขม)

✔ หลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง

• ไม่สูบบุหรี่

• ควบคุมระดับน้ำตาลและความดัน (สำคัญมากสำหรับผู้เป็นเบาหวาน)

สรุปท้ายบท

ผู้สูงอายุมีความเสี่ยงต่อโรคต้อกระจก ต้อหิน และจอประสาทตาเสื่อมมากขึ้น การดูแลอย่างถูกวิธี เช่น ตรวจสายตาประจำปี ใช้แว่นที่เหมาะสม ลดการใช้จอ พักสายตา และรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อดวงตา สามารถช่วยชะลอการเสื่อมและลดความเสี่ยงในการสูญเสียการมองเห็นได้ การรักษาแต่เนิ่น ๆ เป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้มองเห็นได้ดีและลดโอกาสตาบอดในอนาคต